![](/media/lib/442/n-paczki-0399a8a087dfca012a688e455d691149.jpg)
Tłusty czwartek, pączki i ostatki okiem specjalistek z PAN-u
11 lutego 2021, 11:47Tłusty czwartek kojarzy się z pączkami. Czym różnią się współczesne pączki od tych wysmażanych kilka wieków temu? Jakie zwyczaje towarzyszyły świętowaniu końcówki karnawału? Na te pytania odpowiedziały specjalistki z Archiwum PAN w Warszawie oraz Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
![](/media/lib/442/n-pandax-7b0cdbe72a49e6e53e6514da14726d82.jpg)
Chiński wykrywacz ciemnej materii potwierdza, że tajemnicze sygnały mogą świadczyć o ważnym odkryciu
11 lutego 2021, 11:24Dane z chińskiego detektora cząstek PandaX-II mogą wskazywać, że w ubiegłym roku włoski eksperyment XENON1T zarejestrował sygnały świadczące o odkryciu nieznanych zjawisk fizycznych. Jak informowaliśmy, XENON1T zarejestrował dziesiątki nietypowych sygnałów, które można było interpretować na trzy sposoby
![Anatomia mózgu](/media/lib/126/n-anatomia-mozg-b1e3c40b363a79e0b4ebc41def7c094a.jpg)
Przez dekadę badań nad barierą krew-mózg naukowcy opierali się na błędnym modelu
8 lutego 2021, 09:29Naukowcy z Columbia University i Weill Cornell Medicine podważyli właśnie wyniki całej dekady badań nad barierą krew-mózg. Donoszą, że komórki wykorzystywane do przeprowadzania tego typu badań nie są tym, czym się wydawało.
![](/media/lib/439/n-soczewki-kontaktowe1-88e12cf222d9598d574fb0182b3e9c88.jpg)
Czym się różnią soczewki toryczne od soczewek sferycznych?
20 stycznia 2021, 08:19Na rynku dostępne są przeróżne rodzaje soczewek kontaktowych, które produkuje się w szerokim zakresie parametrów. Zdecydowana większość okularników z powodzeniem może nosić soczewki kontaktowe, dotyczy to nawet osób o nietypowych wadach wzroku. Jak dobrać odpowiednie soczewki spośród wielu typów i rodzajów? Czym różnią się od siebie soczewki kontaktowe sferyczne i toryczne?
![](/media/lib/439/n-ptak-99427507cd0071badd3ef15202c50268.jpg)
Zimowe Ptakoliczenie w zmienionej formule. OTOP proponuje Zimowe Ptakoliczenie z Dystansu - przy karmniku i w jego najbliższej okolicy
18 stycznia 2021, 12:07Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP) zaproponowało, by ze względu na pandemię zmienić w 2021 r. formułę Zimowego Ptakoliczenia. Niech to będzie rok pilotażowy – ogłaszamy akcję Zimowe Ptakoliczenie z Dystansu. Ma ono polegać na obserwacji ptaków przy karmniku i w jego najbliższej okolicy. Ptakiem Zimowego Ptakoliczenia jest kuropatwa.
![](/media/lib/299/n-epapieros-1782bd38027fb96a7be077da140e433e.jpg)
E-papierosy mogą prowadzić do zespołu nieszczelnego jelita
11 stycznia 2021, 11:39Związki chemiczne zawarte w e-papierosach niszczą jelita, prowadząc do pojawienia się zespołu nieszczelnego jelita, czyli do sytuacji, w której molekuły i mikroorganizmy wydostają się z jelit, prowadząc do chronicznego stanu zapalnego, twierdzą autorzy ostatnich badań. Taki san zapalny może zaś przyczyniać się do wielu problemów zdrowotnych, w tym nieswoistego zapalenia jelit, demencji, nowotworów, miażdżycy, cukrzycy i zwłóknienia wątroby.
![](/media/lib/438/n-test72-4d5dbd9239a767be871e80b5af6c462c.jpg)
Za tydzień NASA uruchomi najpotężniejszą rakietę w historii
11 stycznia 2021, 04:03Za niecały tydzień, 17 stycznia, NASA odpali najpotężniejszą rakietę, jaka kiedykolwiek została uruchomiona na Ziemi. Na ten dzień przewidziano pierwszy gorący test Space Launch System (SLS). To długo oczekiwana i bardzo opóźniona względem pierwotnych planów rakieta, którą NASA chce używać w niekomercyjnych misjach załogowych
![](/media/lib/438/n-erosita_fermi_2k-c01a38f1fded07013c2105b9abbce40a.jpg)
Bąble wielkości galaktyki. Kolejne niezwykłe odkrycie w pobliżu Drogi Mlecznej
7 stycznia 2021, 14:19Przed ponad 10 laty poinformowaliśmy o odkryciu tajemniczych olbrzymich bąbli o wysokości około 25 000 lat świetlnych znajdujących się nad i pod centrum Drogi Mlecznej. Z czasem zyskały one miano Bąbli Fermiego. Teraz okazuje się, że nad nimi znajdują się jeszcze większe bąble, których wysokość sięga 45 000 lat świetlnych.
![](/media/lib/436/n-mapa-5ecf307234279c5d36ef0fb85b1c395b.jpg)
Mapa deformacji jąder atomowych przypomina swym kształtem górski krajobraz
30 grudnia 2020, 16:43Do niedawna uważano, że jedynie jądra bardzo masywnych pierwiastków mogą posiadać wzbudzone stany ze spinem zerowym o zwiększonej stabilności, w których przyjmują kształt znacznie różniący się od ich kształtu normalnego. Tymczasem międzynarodowy zespół badaczy z Rumunii, Francji, Włoch, USA i Polski w swej najnowszej pracy wykazał, że stany takie istnieją również w dużo lżejszych jądrach niklu. Pozytywna weryfikacja uwzględnionego w tych doświadczeniach modelu teoretycznego pozwala na opisywanie właściwości układów jądrowych niedostępnych w ziemskich laboratoriach.
![](/media/lib/436/n-osmior-b17b52066cbf18cdac5b3813929966ac.jpg)
Podczas polowania zbiorowego ośmiornice wymierzają rybom ciosy
29 grudnia 2020, 13:06Niekiedy ośmiornice polują z rybami. Polowanie zbiorowe pozwala objąć działaniami większy obszar i zwiększa szanse na schwytanie ofiary. Okazuje się jednak, że gdy ośmiornice Octopus cyanea są niezadowolone z partnerów albo anulują współpracę, stosują uderzenia ramieniem. Naukowcy porównują to do ciosu pięścią i nazywają aktywnym przemieszczeniem (ang. active displacement) ryby.